Η Κυρά της Ρω (13 Μαΐου 1982)
Δέσποινα Αχλαδιώτη η ακρίτισσα
της Σοφίας Ντρέκου
Tο όνομά της έγινε σύμβολο. Σημείο αναφοράς γενναιότητας και πατριωτισμού. Μια γυναίκα με πρόσωπό τσαλακωμένο από τις αντιξοότητες, με ένα κορμί ζαρωμένο από το αλάτι της θάλασσας και τις κακουχίες, αλλά με βλέμμα πεντακάθαρο με καρδιά αγνή, με ψυχή που ξεχείλιζε στα κύματα γύρω από το μικρό της νησάκι.
Ήταν 13 Μαΐου 1982 όταν μια γυναίκα, σύμβολο για την Ελλάδα, η Δέσποινα Αχλαδιώτη γνωστή σε όλους με το όνομα: «Η κυρά της Ρω», έφυγε από τη ζωή. Ήταν μια γυναίκα απλή, ταπεινή… μια αγωνίστρια της ζωής.
Βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών (1975), το Πολεμικό Ναυτικό, τη Βουλή των Ελλήνων, το Δήμο Ρόδου, την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος και άλλους φορείς. Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας έστειλε ναυτικό άγημα και αντιπροσωπεία του ΓΕΝ στο Καστελόριζο όπου, στις 23 Νοεμβρίου 1975, της απένειμε το μετάλλιο για την πολεμική περίοδο 1941-1944 για τις «προσφερθείσες εθνικές υπηρεσίες της», όπως ανέφερε η απόφαση του Υπουργού Άμυνας.
Όταν την βράβευσε η Ακαδημία, η Αχλαδιώτου είπε: «η ζωή στη Ρω δεν είναι και τόσο ευχάριστη, αλλά νιώθεις πιο πολύ την Ελλάδα, χαμένος όπως είσαι στο πέλαγος, λίγες εκατοντάδες μέτρα από τις τουρκικές ακτές. Την Ελληνική σημαία θέλω να μου τη βάλουν μαζί μου στον τάφο». Η κηδεία της έγινε δημοσία δαπάνη στο Καστελόριζο και η σωρός της μεταφέρθηκε με σκάφος του Πολεμικού Ναυτικού στη Ρω και ετάφη κάτω από τον ιστό όπου ύψωνε την σημαία.
Όταν την παρασημοφόρησε το υπουργείο Αμύνης, ο αρχηγός ΓΕΝ ναύαρχος Εγκολφόπουλος έστειλε στο Καστελόριζο το αντιτορπιλικό «Πάνθηρ» με άγημα ναυτών. Ο πλοίαρχος Λαμπίρης δίνει εκ μέρους του αρχηγού το παράσημο και η Δέσποινα διαβάζει συλλαβιστά την αντιφώνησή της που έγραψε σε μια κόλλα χαρτί. Κάποια στιγμή, κατέβασε το χειρόγραφό της και απορημένη για τις τιμές, στρέφεται προς το μέρος μας που σημειώναμε αυτά που διάβαζε και μας λέει αφοπλιστικά με παιδική αφέλεια: «Τώρα παιδάκι μ’ γιατί τα κάνουν όλα τούτα; Δεν έκανα και τίποτα σπουδαίο…» είπε η αρχόντισσα Δέσποινα… ΚΥΡΑ της ΡΩ!!!
Το 1927, εγκαταστάθηκαν στη Ρω μόνιμα ο Κώστας και η Δέσποινα Αχλαδιώτου για να ασχοληθούν με την κτηνοτροφία, εντελώς μόνοι τους μέχρι το 1940. Τη χρονιά εκείνη όμως αρρώστησε βαριά ο Κώστας Αχλαδιώτης. Η φωτιά που άναψε η γυναίκα του για να ειδοποιήσει με σινιάλα καπνού τους κατοίκους του Καστελλόριζου και τους παραπλέοντες ψαράδες δεν έγινε εγκαίρως αντιληπτή. Ο σύζυγός της άφησε την τελευταία του πνοή μέσα σε μια ψαρόβαρκα που τον είχε παραλάβει καθυστερημένα για να τον μεταφέρει στο γιατρό του Καστελόριζου.
Η κυρά της Ρω φρόντισε μόνη της για την ταφή του συντρόφου της. Έπειτα, γύρισε πάλι στη Ρω, αυτή τη φορά με τη γριά μητέρα της, όπου πέρασε τα χρόνια της κατοχής. Εκεί θα προσέφερε υπηρεσίες σε στρατιώτες του Ιερού Λόχου. Με «δυνατή φωνή και γοργή περπατησιά», όπως την περιγράφει ο βιογράφος της Κυριάκος Χονδρός, δεν εγκατέλειψε ποτέ το νησί, ακόμα κι όταν το Καστελόριζο, που βομβαρδίστηκε από τους Άγγλους στη συνθηκολόγηση της Ιταλίας, το 1943, ερήμωσε σχεδόν από τους κατοίκους του, εκ των οποίων οι περισσότεροι εξαναγκάστηκαν να πάρουν το δρόμο της προσφυγιάς.
Εκείνη τη χρονιά το αντιτορπιλικό «Κουντουριώτης» έφτασε στο λιμάνι του νησιού και το Καστελόριζο ήταν πλέον ελεύθερο από τους Ιταλούς. Το νησί μετατράπηκε σε έδρα των Συμμάχων, οι οποίοι όταν άκουσαν για μια γυναίκα που κατοικεί στην απέναντι βραχονησίδα έστειλαν ναύτες να τη χαιρετήσουν και να τις δώσουν τρόφιμα και εφόδια. Η Δέσποινα τους βοηθούσε καθ’όλη τη διάρκεια των επιχειρήσεων και όταν τα πλοία περνούσαν μπροστά από τη Ρω έτρεχε και τα χαιρετούσε κουνώντας τη σημαία. Ακόμα και κατά τον βομβαρδισμό του Καστελόριζου από τα γερμανικά βομβαρδιστικά, που όλοι οι κάτοικοι έφυγαν από το νησί, η Κυρά της Ρω δεν εγκατέλειψε το σπίτι της.
![Η Δέσποινα επικοινωνούσε με το Καστελόριζο μέσω των ψαράδων που πήγαιναν συχνά στη βραχονησίδα. Οι κάτοικοι του Καστελόριζου την αποκαλούσαν Η Κόρη της Ρω.]( "Η Δέσποινα επικοινωνούσε με το Καστελόριζο μέσω των ψαράδων που πήγαιναν συχνά στη βραχονησίδα. Οι κάτοικοι του Καστελόριζου την αποκαλούσαν Η Κόρη της Ρω.")
![Προς τιμήν της Κυράς της Ρω, τα ΕΛΤΑ εξέδωσαν τον Ιούλιο του 1983 γραμματόσημο με την προσωπογραφία της.]( "Προς τιμήν της Κυράς της Ρω, τα ΕΛΤΑ εξέδωσαν τον Ιούλιο του 1983 γραμματόσημο με την προσωπογραφία της.")
Μετά το τέλος του Β'Παγκόσμιου Πόλεμου, τα Δωδεκάνησα και μαζί μ'αυτά και το Καστελόριζο και όλες οι παρακείμενες νησίδες και βραχονησίδες, σύμφωνα με τη Συνθήκη των Παρισίων της 10ης Φεβρουαρίου 1947, περιήλθαν στην Ελλάδα. Η μοίρα της Ρω ήταν λοιπόν αναπόσπαστα συνδεδεμένη μ'αυτήν του Καστελόριζου.
Στις 13 Σεπτεμβρίου 1943, για πρώτη φορά Ελληνικό αντιτορπιλικό, το «Παύλος Κουντουριώτης», κατέπλευσε στο Καστελόριζο, όπου βομβαρδίστηκε μέχρι τις 19 Νοεμβρίου 1943 από Γερμανικά στούκας. Οι κάτοικοι αναγκάστηκαν πάλι να φύγουν με συμμαχικά πλοία είτε προς Κύπρο είτε προς τις μικρασιατικές ακτές. Ωστόσο, η Κυρά της Ρω παρέμεινε στο νησί να υψώνει κάθε πρωί την Ελληνική σημαία, προσφέροντας τη βοήθεια της σε Ιερολοχίτες που βρήκαν καταφύγιο εκεί. Με τη λήξη του πολέμου, ορισμένοι κάτοικοι επέστρεψαν στο Καστελόριζο κατά ομάδες.
Οι περιπέτειες για την Κυρά της Ρω δεν τελείωσαν με την απελευθέρωση. Τον Αύγουστο του 1975, ο Τούρκος δημοσιογράφος Ομάρ Κασάρ και δύο ακόμα άτομα, παρακολουθώντας τη Ρω και εκμεταλλευόμενοι την ολιγοήμερη απουσία της Δέσποινας Αχλαδιώτου για λόγους υγείας, αποβιβάστηκαν εκεί και τοποθέτησαν πάνω σ'ένα κοντάρι 4 μέτρων τη σημαία τους. Η Κυρά της Ρω την κατέβασε αμέσως, όταν γύρισε. Στη 1 Σεπτεμβρίου 1975, κατάπλευσε στο Καστελόριζο το ανθυποβρυχιακό σκάφος «Γ. Πεζόπουλος» για συμπαράσταση στην κυρά της Ρω. Όμως δεύτερη τουρκική σημαία τοποθετήθηκε αυτή τη φορά στη νήσο Στρογγυλή απέναντι στα νότια του Καστελόριζου.
Απεβίωσε σε ηλικία 92 ετών, σε νοσοκομείο της Ρόδου, στις 13 Μαΐου του 1982. Η κηδεία της έγινε δημοσία δαπάνη στο Καστελλόριζο, παρουσία του τότε υφυπουργού Άμυνας. Η σορός της μεταφέρθηκε στην Ρω και ετάφη κάτω από τον ιστό όπου ύψωνε τη σημαία.
![Η σορός της μεταφέρθηκε στην Ρω και ετάφη κάτω από τον ιστό όπου ύψωνε τη σημαία]( "Η σορός της μεταφέρθηκε στην Ρω και ετάφη κάτω από τον ιστό όπου ύψωνε τη σημαία")
Το 1993, το έργο της προσπάθησε να συνεχίσει ο φυσικοθεραπευτής Κλήμης Ναυρίδης, που έμεινε γνωστός ως ο «κύρης της Ρω». Άντεξε στο νησάκι τρία χρόνια. Οι προστριβές με άλλους δύο, που ήρθαν στο νησί, αλλά και τα επεισόδια με λαθρομετανάστες, τον ανάγκασαν να πάρει την απόφαση να φύγει. Τον «πρόδωσε» η καρδιά του το 1998 και πέθανε σε ηλικία 50 ετών.
♦ Πατρίδα μας είναι το Καστελλόριζο (Αφιέρωμα Σοφία Ντρέκου)
http://nikos-lygeros-poihsh.blogspot.gr/2013/02/blog-post_25.html
Βιβλιογραφία, δικτυογραφία:
• Χρονικό του 20ου αιώνα, εκδ. Τέσσερα Έψιλον, σελ. 1258.
• Η Κυρά της Ρω, Δέσποινα Αχλαδιώτη (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
• Πατρίδα μας είναι το Καστελλόριζο (Αφιέρωμα της Σοφίας Ντρέκου)
http://nikos-lygeros-poihsh.blogspot.gr/2013/02/blog-post_25.html
• Το Ποίημα: Η ΚΥΡΑ ΤΗΣ ΡΩ είναι της Άννας Ιακώβου από το βιβλίο «Η Κυρά της Ρω» των εκδόσεων Άθως, Ιανουάριος 2017.
• Το οπτικοακουστικό υλικό (Βίντεο) από www.YouTube, εταιρεία της Google.
Πηγή: http://www.sophia-ntrekou.gr/2019/05/KyratisRo-DelpoinaAxladioti.html
Δείτε Σχετικά:
Βίντεο αφιέρωμα:
Όταν την βράβευσε η Ακαδημία, η Αχλαδιώτου είπε: «η ζωή στη Ρω δεν είναι και τόσο ευχάριστη, αλλά νιώθεις πιο πολύ την Ελλάδα, χαμένος όπως είσαι στο πέλαγος, λίγες εκατοντάδες μέτρα από τις τουρκικές ακτές. Την Ελληνική σημαία θέλω να μου τη βάλουν μαζί μου στον τάφο». Η κηδεία της έγινε δημοσία δαπάνη στο Καστελόριζο και η σωρός της μεταφέρθηκε με σκάφος του Πολεμικού Ναυτικού στη Ρω και ετάφη κάτω από τον ιστό όπου ύψωνε την σημαία.
Όταν την παρασημοφόρησε το υπουργείο Αμύνης, ο αρχηγός ΓΕΝ ναύαρχος Εγκολφόπουλος έστειλε στο Καστελόριζο το αντιτορπιλικό «Πάνθηρ» με άγημα ναυτών. Ο πλοίαρχος Λαμπίρης δίνει εκ μέρους του αρχηγού το παράσημο και η Δέσποινα διαβάζει συλλαβιστά την αντιφώνησή της που έγραψε σε μια κόλλα χαρτί. Κάποια στιγμή, κατέβασε το χειρόγραφό της και απορημένη για τις τιμές, στρέφεται προς το μέρος μας που σημειώναμε αυτά που διάβαζε και μας λέει αφοπλιστικά με παιδική αφέλεια: «Τώρα παιδάκι μ’ γιατί τα κάνουν όλα τούτα; Δεν έκανα και τίποτα σπουδαίο…» είπε η αρχόντισσα Δέσποινα… ΚΥΡΑ της ΡΩ!!!
Γεννήθηκε το 1890 και το πραγματικό της όνομα ήταν Δέσποινα Αχλαδιώτη. Υπήρξε μέλος της Αντίστασης κατά την περίοδο της κατοχής και επί 40 χρόνια (από το 1943 ως το θάνατό της) ύψωνε την ελληνική σημαία στην ακριτική νησίδα της Ρω κάθε πρωί και τη κατέβαζε με τη Δύση του ήλιου. Στη Ρω είχε εγκατασταθεί με τον άντρα της και την τυφλή μητέρα της από το 1924.
- Η Ρω ή Ρώγη ή Ροπή, όπως την αναφέρουν διάφοροι χάρτες ή παλιά βιβλία, βρίσκεται 4 μίλια δυτικά από το Καστελλόριζο (βλ. αφιέρωμα) και σε απόσταση 12 μιλίων από τις τoυρκικές ακτές. Είναι το πρώτο νησάκι που βλέπει ο επισκέπτης από το πλοίο λίγο πριν φτάσει στο νησί προερχόμενος από τη Ρόδο, με την ελληνική σημαία να ανεμίζει και το Κάστρο να δεσπόζει στη μέση και ψηλά, σαν μάρτυρας μιας μακράς Ιστορίας πολυκύμαντης αλλά όχι ξεχασμένης. Όταν οι Τούρκοι κατέλαβαν το Καστελλόριζο, την ονόμασαν «Καρά αντά», από το μελανωπό χρώμα των βουνών της. Στο λιμανάκι του νησιού υπάρχει η εκκλησία του Αη Γιώργη και στο νησί υπάρχουν ακόμα τα δύο μικρά σπιτάκια που έμενε η Κυρά της Ρω. Η ονομασία «Άι Γιώργης» δόθηκε από το μικρό εκκλησάκι με τη λιτή αιγαιοπελαγίτικη, μοναστηριακού ρυθμού, αρχιτεκτονική που μέχρι σήμερα σώζεται ιερό και αμόλυντο στο μικρό και πεταλοειδές λιμανάκι της Ρω. Κοντά του υπάρχει μια μικρή αγροτική έκταση, που καλλιεργεί ο εκάστοτε διαμένων κτηνοτρόφος. Η Pω ανήκει «κατά κυριότητα» στο Δήμο Μεγίστης, ο οποίος κάθε τέσσερα χρόνια την εκμισθώνει σε κτηνοτρόφο κάτοικο Καστελλορίζου με τη διαδικασία πλειοδοτικού διαγωνισμού.
Η κυρά της Ρω φρόντισε μόνη της για την ταφή του συντρόφου της. Έπειτα, γύρισε πάλι στη Ρω, αυτή τη φορά με τη γριά μητέρα της, όπου πέρασε τα χρόνια της κατοχής. Εκεί θα προσέφερε υπηρεσίες σε στρατιώτες του Ιερού Λόχου. Με «δυνατή φωνή και γοργή περπατησιά», όπως την περιγράφει ο βιογράφος της Κυριάκος Χονδρός, δεν εγκατέλειψε ποτέ το νησί, ακόμα κι όταν το Καστελόριζο, που βομβαρδίστηκε από τους Άγγλους στη συνθηκολόγηση της Ιταλίας, το 1943, ερήμωσε σχεδόν από τους κατοίκους του, εκ των οποίων οι περισσότεροι εξαναγκάστηκαν να πάρουν το δρόμο της προσφυγιάς.
Εκείνη τη χρονιά το αντιτορπιλικό «Κουντουριώτης» έφτασε στο λιμάνι του νησιού και το Καστελόριζο ήταν πλέον ελεύθερο από τους Ιταλούς. Το νησί μετατράπηκε σε έδρα των Συμμάχων, οι οποίοι όταν άκουσαν για μια γυναίκα που κατοικεί στην απέναντι βραχονησίδα έστειλαν ναύτες να τη χαιρετήσουν και να τις δώσουν τρόφιμα και εφόδια. Η Δέσποινα τους βοηθούσε καθ’όλη τη διάρκεια των επιχειρήσεων και όταν τα πλοία περνούσαν μπροστά από τη Ρω έτρεχε και τα χαιρετούσε κουνώντας τη σημαία. Ακόμα και κατά τον βομβαρδισμό του Καστελόριζου από τα γερμανικά βομβαρδιστικά, που όλοι οι κάτοικοι έφυγαν από το νησί, η Κυρά της Ρω δεν εγκατέλειψε το σπίτι της.
- «Τα ξερονήσια του Καστελόριζου και της Ρω τα αγαπώ. Έμεινα μόνη μου το 1943 στο Καστελόριζο με την τυφλή μου μάνα, όταν έφευγαν όλοι οι κάτοικοι του νησιού στη Μέση Ανατολή και στην Κύπρο. Με την ελληνική σημαία υψωμένη και την αγάπη για την Ελλάδα βαθιά ριζωμένη μέσα μου πέρασα όλες τις κακουχίες. Βέβαια η ζωή στη Ρω δεν είναι και τόσο ευχάριστη, αλλά νιώθεις πιο πολύ την Ελλάδα χαμένος όπως είσαι στο πέλαγος, λίγες εκατοντάδες μέτρα από τις Γούρικες ακτές. Την ελληνική σημαία, θέλω να μου τη βάλουν στον τάφο μου», είχε πει η Γενναία Γυναίκα Δέσποινα.
Η Δέσποινα επικοινωνούσε με το Καστελόριζο
μέσω των ψαράδων που πήγαιναν συχνά
στη βραχονησίδα. Οι κάτοικοι του Καστελόριζου
την αποκαλούσαν Η Κόρη της Ρω.
Έμενε και το προστάτευε, καθώς όταν έλειπε οι Τούρκοι έβρισκαν την ευκαιρία να ανέβουν στη βραχονησίδα. Το 1974 ένας τούρκος δημοσιογράφος, ο Ομάρ Κασάρ με άλλους δυο Τούρκους εκμεταλλεύτηκαν την απουσία της και ύψωσαν τη τούρκικη σημαία στη Ρω. Η Δέσποινα γύρισε στο νησί και την κατέβασε. Την επόμενη χρονιά το ναυτικό κατέφθασε με ένα αντιτορπιλικό στο Καστελόριζο και την παρασημοφόρησε για τον πατριωτισμό της. Όλοι οι κάτοικοι του νησιού συγκεντρώθηκαν για να την ευχαριστήσουν. Η Κυρά της Ρω διάβασε μερικά λόγια που είχε γράψει σε ένα χαρτί και τελείωσε τις ευχαριστίες της, λέγοντας «Ζήτω η Ελλάς».
Προς τιμήν της Κυράς της Ρω, τα ΕΛΤΑ εξέδωσαν τον Ιούλιο
του 1983 γραμματόσημο με την προσωπογραφία της.
Μετά το τέλος του Β'Παγκόσμιου Πόλεμου, τα Δωδεκάνησα και μαζί μ'αυτά και το Καστελόριζο και όλες οι παρακείμενες νησίδες και βραχονησίδες, σύμφωνα με τη Συνθήκη των Παρισίων της 10ης Φεβρουαρίου 1947, περιήλθαν στην Ελλάδα. Η μοίρα της Ρω ήταν λοιπόν αναπόσπαστα συνδεδεμένη μ'αυτήν του Καστελόριζου.
Στις 13 Σεπτεμβρίου 1943, για πρώτη φορά Ελληνικό αντιτορπιλικό, το «Παύλος Κουντουριώτης», κατέπλευσε στο Καστελόριζο, όπου βομβαρδίστηκε μέχρι τις 19 Νοεμβρίου 1943 από Γερμανικά στούκας. Οι κάτοικοι αναγκάστηκαν πάλι να φύγουν με συμμαχικά πλοία είτε προς Κύπρο είτε προς τις μικρασιατικές ακτές. Ωστόσο, η Κυρά της Ρω παρέμεινε στο νησί να υψώνει κάθε πρωί την Ελληνική σημαία, προσφέροντας τη βοήθεια της σε Ιερολοχίτες που βρήκαν καταφύγιο εκεί. Με τη λήξη του πολέμου, ορισμένοι κάτοικοι επέστρεψαν στο Καστελόριζο κατά ομάδες.
Οι περιπέτειες για την Κυρά της Ρω δεν τελείωσαν με την απελευθέρωση. Τον Αύγουστο του 1975, ο Τούρκος δημοσιογράφος Ομάρ Κασάρ και δύο ακόμα άτομα, παρακολουθώντας τη Ρω και εκμεταλλευόμενοι την ολιγοήμερη απουσία της Δέσποινας Αχλαδιώτου για λόγους υγείας, αποβιβάστηκαν εκεί και τοποθέτησαν πάνω σ'ένα κοντάρι 4 μέτρων τη σημαία τους. Η Κυρά της Ρω την κατέβασε αμέσως, όταν γύρισε. Στη 1 Σεπτεμβρίου 1975, κατάπλευσε στο Καστελόριζο το ανθυποβρυχιακό σκάφος «Γ. Πεζόπουλος» για συμπαράσταση στην κυρά της Ρω. Όμως δεύτερη τουρκική σημαία τοποθετήθηκε αυτή τη φορά στη νήσο Στρογγυλή απέναντι στα νότια του Καστελόριζου.
Απεβίωσε σε ηλικία 92 ετών, σε νοσοκομείο της Ρόδου, στις 13 Μαΐου του 1982. Η κηδεία της έγινε δημοσία δαπάνη στο Καστελλόριζο, παρουσία του τότε υφυπουργού Άμυνας. Η σορός της μεταφέρθηκε στην Ρω και ετάφη κάτω από τον ιστό όπου ύψωνε τη σημαία.
Το 1993, το έργο της προσπάθησε να συνεχίσει ο φυσικοθεραπευτής Κλήμης Ναυρίδης, που έμεινε γνωστός ως ο «κύρης της Ρω». Άντεξε στο νησάκι τρία χρόνια. Οι προστριβές με άλλους δύο, που ήρθαν στο νησί, αλλά και τα επεισόδια με λαθρομετανάστες, τον ανάγκασαν να πάρει την απόφαση να φύγει. Τον «πρόδωσε» η καρδιά του το 1998 και πέθανε σε ηλικία 50 ετών.
Ποίημα: «Η Κυρά της Ρω»
Μια θαλασσοκυρά μελτεμάκι μου
γίνηκε καπετάνισσα ανεμάκι μου
και κίνησε τ’ αρμένι μες στο πέλαγο
με πετροκάραβο γοργό.
Και τούτο το καΐκι μελτεμάκι μου
είχε ένα όνομα παράξενο ανεμάκι μου
τα δυο της Ρωμιοσύνης πρωτογράμματα είχε κλέψει
και τα’ καμε μια χαραγιά βαφτιστική στην πλώρη.
Η Ρω σεργιάνι ολημερίς μελτεμάκι μου
στ’ άκρια του Αιγαίου ανεμάκι μου
σ’ απόμακρα λιμάνια ξεχασμένα.
Σαν την αντάμωνες στου αφρού την πλάτη μελτεμάκι μου
στεκόσουν για να παίξεις ανεμάκι μου
μ’ εκείνο το γαλάζιο και λευκό πανί που το κατάρτι στόλιζε.
Κι απάνω στο χορό μελτεμάκι μου
απάνω στη στροφή ανεμάκι μου
εφάνηκε η κυρά της Ρω πετροβολώντας.
Και φώναζε σ’ εσένα μελτεμάκι μου
ν’ αφήσεις τη σημαία ανεμάκι μου
μην τύχει και σκιστεί μήπως και λαβωθεί
το απέραντο γαλάζιο των ματιών μας.
Όπως είχε αναφέρει η ίδια στο αφιέρωμα που της έκανε ο Φρέντυ Γερμανός στην κρατική τηλεόραση: «Η ζωή των Καστελοριζιτών ήταν η βραχονησίδα Ρω, αν οι Τούρκοι την παίρναν δεν θα υπήρχε Καστελόριζο». Η παρουσία της Δέσποινας στην απομακρυσμένη βραχονησίδα στοχοποιήθηκε από τους Τούρκους και συχνά δοκίμαζαν τις αντοχές της. Πρώτη φορά ανέβηκαν και ύψωσαν τη τουρκική σημαία στη Ρω το 1929. Μόλις η Δέσποινα την είδε πήρε ένα λευκό σεντόνι και γαλάζιο ύφασμα και έραψε την ελληνική σημαία. Μαζί με τον άντρα της κατέβασαν την τούρκικη και ύψωσαν την ελληνική.
Σήμερα, η οικονομική κρίση, η ανεργία, οι μειώσεις μισθών, οι δυσκολίες μας μπορεί να μην αφήνουν περιθώρια για σκέψεις που έχουν σχέση με ηρωισμούς, πατριωτισμούς και πράξεις ανιδιοτελείς, όμως η αναρχική, πέρα από κομματική και πολιτικοποιήμενη στάση ζωής της Κυράς της Ρώ, τα παραμερίζει όλα και με σεμνότητα της αποτίουμε φόρο τιμής. Ζούσε φτωχικά, μοναχικά, με αξιοπρέπεια και είχε την Ελλάδα, τον Ελληνισμό ολόκληρο και το νησί της, στην καρδιά της!
(Βλ. παρακάτω στο Βίντεο αφιέρωμα ολόκληρη την εκπομπή)
Σήμερα, η οικονομική κρίση, η ανεργία, οι μειώσεις μισθών, οι δυσκολίες μας μπορεί να μην αφήνουν περιθώρια για σκέψεις που έχουν σχέση με ηρωισμούς, πατριωτισμούς και πράξεις ανιδιοτελείς, όμως η αναρχική, πέρα από κομματική και πολιτικοποιήμενη στάση ζωής της Κυράς της Ρώ, τα παραμερίζει όλα και με σεμνότητα της αποτίουμε φόρο τιμής. Ζούσε φτωχικά, μοναχικά, με αξιοπρέπεια και είχε την Ελλάδα, τον Ελληνισμό ολόκληρο και το νησί της, στην καρδιά της!
Αιωνία η Μνήμη της Ακρίτισσας Ελληνίδας Γερόντισσας.
Ν. Λυγερός: Μνήμη Καστελλόριζου
Μνήμη Καστελλόριζου πάνω στη θάλασσα
κοιτάξαμε προσεχτικά για να μη χάσουμε
ούτε μια στιγμή από τη ζωή μας
λες κι η Μεσόγειο είχε πια στίγμα
και δεν μπορούσαμε να ξεχάσουμε
την κυρά τη Ρω που δέσποζε
στην πλατεία μας πάντα σιωπηλή
και δίπλα στη γαλανόλευκη.
♦ Πατρίδα μας είναι το Καστελλόριζο (Αφιέρωμα Σοφία Ντρέκου)
http://nikos-lygeros-poihsh.blogspot.gr/2013/02/blog-post_25.html
Βιβλιογραφία, δικτυογραφία:
• Χρονικό του 20ου αιώνα, εκδ. Τέσσερα Έψιλον, σελ. 1258.
• Η Κυρά της Ρω, Δέσποινα Αχλαδιώτη (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
• Πατρίδα μας είναι το Καστελλόριζο (Αφιέρωμα της Σοφίας Ντρέκου)
http://nikos-lygeros-poihsh.blogspot.gr/2013/02/blog-post_25.html
• Το Ποίημα: Η ΚΥΡΑ ΤΗΣ ΡΩ είναι της Άννας Ιακώβου από το βιβλίο «Η Κυρά της Ρω» των εκδόσεων Άθως, Ιανουάριος 2017.
• Το οπτικοακουστικό υλικό (Βίντεο) από www.YouTube, εταιρεία της Google.
Πηγή: http://www.sophia-ntrekou.gr/2019/05/KyratisRo-DelpoinaAxladioti.html
Δείτε Σχετικά:
- Πατρίδα μας είναι το Καστελλόριζο (αφιέρωμα)
- Η Κυρά των Μαρασίων, η Αρβανίτισσα Βασιλική Λαμπίδου
- Μάνα, Μητέρα, Μαμά: το ιστορικό για την γιορτή της μητέρας
- Γαύδος το άλλο μας Καστελλόριζο (Βίντεο The beautiful island of Gavdos)
- Μπήκαν στην Σμύρνη οι Τούρκοι ή αλλιώς, Μπήκαν στην Πόλη οι εχθροί (Βίντεο: σπάνιο ντοκουμέντο από την Καταστροφή της Σμύρνης)
- Ο Αη-Λαός: Θα με δικάσει o κούκος και τ'αηδόνι (ιστορική ανάλυση τραγουδιού και Βίντεο)
- Βιβλίο: Η ιστορία της Ελένης της Ρωμιάς (Ταμάμα) και Βίντεο: «Ρώτα την Καρδιά σου» με υπότιτλους
- Μάνα μου Ελλάς τα παιδιά σου σκλάβους ξεπουλάς (Βίντεο) «Ρεμπέτικο»
- Δύο ερωτευμένοι μετακόμισαν στη Γαύδο
Βίντεο αφιέρωμα:
(Βλ. παρακάτω στο Βίντεο αφιέρωμα ολόκληρη την εκπομπή)
Βίντεο H κυρά της Ρω σε συνέντευξη με τον Φρέντυ Γερμανό: Στο συγκεκριμένο επεισόδιο της σειράς «ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΠΟΥ ΑΓΑΠΗΣΑ» προβάλλεται η εκπομπή του ΦΡΕΝΤΥ ΓΕΡΜΑΝΟΥ «ΠΟΡΤΡΑΙΤΟ ΤΗΣ ΠΕΜΠΤΗΣ» (1976), αφιερωμένη στην ακρίτισσα ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΑΧΛΑΔΙΩΤΗ, γνωστή ως Κυρά της Ρω, η οποία ύψωνε την ελληνική σημαία στο νησάκι της Ρω από το 1943 μέχρι το θάνατό της. Περιέχεται συνέντευξη της ΔΕΣΠΟΙΝΑΣ ΑΧΛΑΔΙΩΤΗ στον ΦΡΕΝΤΥ ΓΕΡΜΑΝΟ για τη ζωή και τη δράση της στη Ρω και για το Καστελόριζο. Καλεσμένοι της εκπομπής, ο ναύαρχος ΜΙΧΑΗΛ ΑΓΑΠΗΤΟΣ και ο αξιωματικός ΝΙΚΟΣ ΠΑΓΙΑΣ. Περιλαμβάνεται επίσης, οπτικοακουστικό υλικό με στιγμιότυπο από τη βράβευση της ΔΕΣΠΟΙΝΑΣ ΑΧΛΑΔΙΩΤΗ για την προσφορά της από το Πολεμικό Ναυτικό στο Καστελόριζο το 1975.
Βίντεο όπου ακούγονται αποσπάσματα από το βιβλίο της Άννας
Ιακώβου «Η Κυρά της Ρω» των εκδόσεων Άθως, Ιανουάριος 2017.
Βίντεο Κυρά μου Δέσποινα της Ρω Τραγούδι: Eυαγγελία Ξενοπούλου. Η λήψη έγινε στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τα 40 χρόνια του ΟΜΙΛΟΥ ΒΡΑΚΟΦΟΡΩΝ ΚΡΗΤΗΣ, στο Θέατρο Ερωφίλη, Ρεθύμνου, Κρήτης. 10 Αυγούστου 2013
