Έλληνες του Πνεύματος και της Τέχνης: Κωνσταντίνος Καβάφης (βίντεο)

Έλληνες του Πνεύματος και της Τέχνης: Κωνσταντίνος Καβάφης: Έλληνας στην καταγωγή, Αλεξανδρινός στο πνεύμα, ένας σπουδαίος ποιητής, o Κωνσταντίνος Καβάφης παρουσιάζεται από τον Δημήτρη Λιγνάδη στην σειρά «Έλληνες του πνεύματος και της τέχνης», στον ΣΚΑΪ.

Ο ηθοποιός Δημήτρης Λιγνάδης αναζητά τα ίχνη του ποιητή, στην αγαπημένη του Αλεξάνδρεια, την πόλη που επέλεξε να περάσει όλη του τη ζωή. Στα σοκάκια της πόλης, στα καφενεία, στα ξενοδοχεία, στις πλατείες, στις γωνιές που ο ποιητής σύχναζε και στο σπίτι του, που διατηρείται όπως ήταν και στεγάζει σήμερα το Μουσείο Καβάφη.

Η Αλεξάνδρεια σήμερα δε θυμίζει σε τίποτα την πόλη των ελληνιστικών χρόνων, που υπήρξε καταφύγιο των καλλιτεχνών, των ποιητών και των λογίων από όλη τη Μεσόγειο, με την περίφημη Βιβλιοθήκη. Αλλά ούτε μπορεί να διακρίνει κανείς ίχνη από την κοσμοπολίτικη πόλη των αρχών του 20ου αιώνα, όταν οι Έλληνες αποτελούσαν το μεγαλύτερο ποσοστό των Ευρωπαίων ελέγχοντας τη διακίνηση των τροφίμων, των τσιγάρων και του πολυτιμότατου τότε βάμβακος.

Ο Καβάφης έζησε την δεύτερη περίοδο ανάπτυξης της Αλεξάνδρειας, αλλά αγάπησε την πρώτη. Έμαθε κάθε λεπτομέρεια για την εποχή αυτή που τον γοήτευε και την επεξεργάστηκε στην ποίησή του. Το ελληνιστικό παρελθόν της πόλης σφραγίζει το έργο του.

Μελετητές του έργου του και σύγχρονοι ποιητές απ'όλο τον κόσμο, μιλούν για το ποιητικό του σύμπαν, τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της ποίησής του και για τα στοιχεία που την καθιστούν τόσο οικουμενική και διαχρονική.

Όπως πολύ χαρακτηριστικά λέει ο συγγραφέας Μένης Κουμανταρέας, στην ποίηση, αντίθετα με την πεζογραφία, μετρά η απομνημόνευση. Το πόσο δηλαδή κάποιοι στίχοι μένουν στη μνήμη μας. Στον Καβάφη η μνήμη λειτουργεί κατά περίεργο και θαυματουργό τρόπο. Τον θυμόνται, μάλιστα, διπλά σαν στίχο και σαν αφορισμό. Πάμπολλοι στίχοι του έχουν περάσει στη γλώσσα μας και χρησιμοποιούνται στον καθημερινό μας λόγο:

«Και τώρα τι θα γίνουμε χωρίς βαρβάρους»,
«Τιμή σ’ εκείνους όπου στην ζωή των όρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες»,
«Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη, να εύχεσαι να’ ναι μακρύς ο δρόμος»,
«Σε μερικούς ανθρώπους έρχεται μια μέρα που πρέπει το μεγάλο Ναι ή το μεγάλο το Όχι να πούνε», είναι μερικά μόνο παραδείγματα.

Η ποίηση του Καβάφη, ενώ γράφτηκε στο τέλος του 19ου αιώνα, εξακολουθεί να είναι ζωντανή στις μέρες μας. Το έργο του επηρέασε όσο κανένα άλλο τη σύγχρονη ποιητική δημιουργία, μεταφράστηκε σε δεκάδες γλώσσες, διδάσκεται και διαβάζεται ακόμη σα να γράφτηκε σήμερα.

Το έργο του επηρέασε όσο κανένα άλλο τη σύγχρονη ποιητική δημιουργία, μεταφράστηκε σε δεκάδες γλώσσες, διδάσκεται και διαβάζεται ακόμη σα να γράφτηκε σήμερα.

Στο επεισόδιο μιλούν ο Γερμανός ποιητής Γιόακιμ Σαρτόριους, οι ποιητές Νάνος Βαλαωρίτης και Χάρης Βλαβιανός, ο συγγραφέας Μένης Κουμανταρέας, ο συγγραφέας Έντμουντ Κήλυ, ο Μανώλης Μαραγκούλης, διευθυντής του Ιδρύματος Ελληνικού Πολιτισμού στην Αλεξάνδρεια, Αιγύπτιοι ποιητές κ.α.