Η Ελλάς αψευδώς ανθρωπογοννεί
φυτόν ουράνιον και βλάστημα Θείον
Σοφία Ντρέκου
Η φιλοσοφική κοσμοθεωρία του Φίλωνος του επικαλούμενου και Ιουδαίου για την προσπάθεια του να ενώσει την ιουδαϊκή θεολογία με την ελληνική φιλοσοφία, αποτελεί ένα κράμα πλατωνικών, πυθαγόρειων και στωϊκών ιδεών και άσκησε μεγάλη επίδραση στον Χριστιανισμό.
Ο Λόγος για τον Φίλωνα ήταν ο πρωτότοκος Υιός του Θεού, ενώ η ηθική του υποδείκνυε στον άνθρωπο τον μεταφυσικό του προορισμό, να καταστεί ΖΩΝ ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΖΩΝΤΟΣ ΘΕΟΥ.
Στο «Περί του Προνοία Θεού διοικείσθαι τον κόσμον, 66» του Φίλωνος 25π.χ - 45μ.χ Αλεξανδρινός φιλόσοφος αναφέρει:
- «[...] της δε Ελλάδος ου κατηγορητέον ως λυπράς και αγόνου πολύ γαρ καν ταύτη το βαθύγειον ει δ'η βάρβαρος διαφέρει ταις ευκαρπίαις, πλεονεκτεί μεν τροφαίς, ελαττούται δε τοις τρεφομένοις, ων χάριν αι τροφαί μόνη γαρ η Ελλάς αψευδώς ανθρωπογοννεί φυτόν ουράνιον και βλάστημα Θείον ηκριβωμένον Λογισμόν αποτίκτουσα οικειοποιούμενον ΕΠΙΣΤΗΜΗΝ το δ'αίτιον, λεπτότητι αέρος η διάνοια πέφυκεν ακονάσθαι διό και Ηράκλειτος ουκ από σκοπού φησίν, ου(αναφορικό) γη ξηρή, ψυχή σοφωτάτη και αρίστη.»
Φίλων ο Αλεξανδρεύς
20 π.Χ. – 50 μ.Χ.
ελληνιστής ιουδαίος φιλόσοφος
![Ο Φίλων ο Αλεξανδρεύς ή Φίλων (ο) Ιουδαίος (Philo Judaeus, 20 π.Χ. – 45 μ.Χ.)]( "Ο Φίλων ο Αλεξανδρεύς ή Φίλων (ο) Ιουδαίος (Philo Judaeus, 20 π.Χ. – 45 μ.Χ.)")
20 π.Χ. – 50 μ.Χ.
ελληνιστής ιουδαίος φιλόσοφος
Ο Φίλων ο Αλεξανδρεύς ή Φίλων (ο) Ιουδαίος (λατ. Philo Judaeus) (20 π.Χ. - 50 μ.Χ.) ήταν ελληνιστής Ιουδαίος φιλόσοφος ο οποίος γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, η οποία αποτελούσε εκείνη την εποχή κέντρο της εβραϊκής διασποράς.
Οι ελάχιστες βιογραφικές πληροφορίες για τον Φίλωνα προέρχονται από τα δικά του έργα, συγκεκριμένα στο έργο του Πρεσβεία προς Γάιον, και από τον Ιώσηπο στο έργο του Ιουδαϊκή Αρχαιολογία.
Ο ίδιος συγκατέλεγε τον εαυτό του στους Έλληνες, ως μητρική γλώσσα είχε την ελληνική, είχε λάβει ιδιαίτερη φιλοσοφική και φιλολογική μόρφωση και έγραφε κατά το αττικό πρότυπο.
Τα έργα του, από τα οποία μερικά έχουν χαθεί, διαιρούνται συνήθως σε έργα καθαρά φιλοσοφικού περιεχομένου, υπομνήματα στην Πεντάτευχο, συγγράμματα που αναφέρονται στην ιουδαϊκή θρησκεία και έργα απολογητικά.
Η σημασία του Φίλωνα είναι μεγάλη για την ιστορία του χριστιανισμού. Από το έργο του αντλούμε πολύτιμες πληροφορίες για τον θρησκευτικό βίο των εξελληνισμένων Ιουδαίων της διασποράς κατά τους χρόνους του Χριστού και των αποστόλων.
Τα χωρία από έργα Ελλήνων συγγραφέων που χάθηκαν, τα οποία παρατίθενται στο έργο του, καθώς και τα δάνεια από την ελληνική φιλοσοφία στο σύνολό της και τη μυστική θεολογία αναδεικνύουν τα συγγράμματά του σε πολύτιμη πηγή φιλολογικής, φιλοσοφικής και θρησκειολογικής έρευνας.
Απόφθεγμα: «Αποστρέφου των κολάκων τα απατηλά λόγια, γιατί αυτοί, αμβλύνοντας με τις κολακείες τους της ψυχής σου τους λογισμούς, δεν σου επιτρέπουν να δεις των πραγμάτων την αλήθεια.»
•Τα έργα του Φίλωνα, στον ιστότοπο khazarzar.skeptik.net (Ελληνικά).
•Τα έργα του Φίλωνα, στον ιστότοπο earlychristianwritings.com (Αγγλικά).
Ο Φίλων και οι απαρχές της χριστιανικής σκέψης
Ένα βιβλίο που εξέδωσαν οι Εκδόσεις Ενάλιος με τη μετάφραση του Νίκου Παπαδάκη και της Martina Κόφφα και την επιμέλεια της Ελένης Κεκροπούλου. Πρόκειται για τμήμα του The Cambridge History of Later Greek and Early Medieval Philosophy που έγραψε ο επιφανής εκκλησιαστικός ιστορικός Henry Chadwick (Χένρυ Τσάντγουικ).Ποια ήταν η επιρροή στους χριστιανούς θεολόγους;
Από πολλές απόψεις ο Φίλων φαίνεται να λειτούργησε ως πρότυπο για τον Πλωτίνο, τον Γρηγόριο Νύσσης και τον Διονύσιο τον Αρεοπαγίτη. (σελ 53)
Με την εξαίρεση κάποιων ουσιωδών δανεικών στοιχείων στις σελίδες του Φλάβιου Ιώσηπου, η ιστορία των επιρροών του Φίλωνος βρίσκεται στον χριστιανισμό, όχι στον ιουδαϊσμό. (σελ. 56)
Ο συγγραφέας ξεκινάει αυτό το κεφάλαιο υποστηρίζοντας ότι:
Η πρώτη σοβαρή εμφάνιση της χριστιανικής φιλοσοφίας γίνεται μέσω του Ιουστίνου του Μάρτυρακατά τα μέσα του δεύτερου αιώνα. (σελ. 62)
- Ποια ήταν η άποψη του Ιουστίνου για τη σχέση πλατωνισμού και Βίβλου και πώς επηρέασαν την άποψή του για τον Θεό και τον Χριστό;
Ο Ιουστίνος είναι πεπεισμένος ότι με λίγες απαραίτητες τροποποιήσεις και διορθώσεις, οι φιλοσοφίες του Πλάτωνος και του Χριστού μπορούν κάλλιστα να εναρμονιστούν, διότι τόσο με τη Βίβλο όσο και με τον Πλάτωνα, ο Θεός είναι υπερβατικός, είναι ο Ων πέρα από αυτόν τον κόσμο της ύλης, του χώρου και του χρόνου, ακατανόμαστος, ασώματος, απαθής και αμετάβλητος. (σελ. 64)Η εντυπωσιακή ιδέα ότι ο Σωκράτης και ο Αβραάμ είναι εξ ίσου χριστιανοί ενώπιον του Χριστού καθιστά τον Ιουστίνο πρωτοπόρο αυτού του σχεδίου της παγκόσμιας ιστορίας που αντιμετωπίζει τον χριστιανισμό ως τον ακρογωνιαίο λίθο της αψίδας που δημιουργείται από την ανάμειξη του εβραϊκού και του ελληνικού πολιτισμού. (σελ. 66)
Ο Ιουστίνος αναπτύσσει εκτενώς την άποψη ότι οι περιπτώσεις θεοφάνειας της Παλαιάς Διαθήκης όπως η καιομένη βάτος αποτελούν εκδηλώσεις του Λόγου, όχι του υψίστου Πατρός. Απορρίπτει κάθε ανθρωπομορφισμό στο δόγμα του Θεού και επιμένει, όπως και ο Φίλων, στο ακατανόμαστο του Θεού. (σελ. 68-9)
- Ο Φίλων θεωρούσε ότι ο Λόγος είναι «η ιδέα των ιδεών», ο πρωτότοκος Γιος του άκτιστου Πατέρα και «δεύτερος Θεός», το πρότυπο και ο μεσίτης της δημιουργίας, το αρχέτυπο της ανθρώπινης λογικής και ο άνθρωπος του Θεού. Πίστευε ότι ο Θεός είναι πολύ απόμακρος ώστε να έχει απευθείας επαφή με αυτό τον κόσμο και γι'αυτό εμφανιζόταν ο Λόγος, όπως για παράδειγμα στο περιστατικό της καιόμενης βάτου. (Philo and the Beginnings of Christian Thought, σελ. 143, 144)
Εδώ Άπαντα τα Έργα: Φίλων ο Αλεξανδρεύς ή Φίλων (ο) Ιουδαίος ή Philo Alexandrinus (15 ή 10 π.Χ. - περ. 40 μ.Χ.)
Δείτε επίσης: