Δυστυχώς υπάρχει ακόμα πολλή γραφικότητα στο χώρο της λεγόμενης «θρησκευτικής μουσικής». Για να μη γίνει σύγχυση, δεν μιλώ για «ψαλτική», αλλά για τον ευρύτερο χώρο της θρησκευτικής μουσικής.
Για μουσική που επικαλείται θρησκευτική αναφορά, με πιο απλά λόγια, ή επικεντρώνεται και εμπνέεται από θρησκευτική θεματολογία. Και ας με συγχωρήσετε που θα μιλήσω έτσι, αλλά ελπίζω να κατανοήσετε ότι, όταν βλέπουμε κάτι που αγαπάμε πολύ, να υποβαθμίζεται στα χέρια κάποιων, θα πρέπει αν μη τι άλλο να μιλάμε. Ωραία η σιωπή ως αδιαφορία -ειδικά όταν ο λόγος μας πραγματικά δεν αξίζει να σκορπάται σε παρόμοιες περιστάσεις- αλλά η αδιαφορία, σε έναν κόσμο που αρέσκεται να πλάθει και να πιστεύει εύκολα σε μύθους -έστω κι αν κριθούν αμελητέοι- σκοτώνει.
«Με αφορμή αφιερώματα σε Γέροντες, Αγίους κ.ο.κ., κάποιοι εντελώς ξένοι από αυτό που ονομάζεται μουσική παιδεία, με αρκετά επίσης προβληματική συμπεριφορά και οι οποίοι τρέφουν ή τους τρέφουν αυταπάτες για την αξία τους, παριστάνουν τα λεγόμενα «καλά παιδιά» και επιδιώκουν πάνω στη μουσική που θα προβάλλουν ως «θρησκευτική» ή «με θρησκευτική χροιά» -με εντελώς λανθασμένο τρόπο- να αποκτήσουν απλώς (και μέσω αυτού του δρόμου) «όνομα» ...Τίποτε παραπάνω.
Μια τραγελαφική οφθαλμοφανής προσπάθεια να γίνουν, σε αυτόν τον κόσμο της ματαιότητας, απλώς «κάποιοι». Κι αν μελετούσαν, αν καθόντουσαν στα θρανία της συστηματικής μάθησης και «έκλιναν γόνυ» στην προσπάθεια, να έλεγες, χαλάλι...
Ζητούν όμως με ευκολία, πλαστά και γρήγορα ένα όνομα κενό, καθώς ούτε τη γνώση της μουσικής έχουν κατακτήσει, ούτε την ποιότητα αυτού που θα ήθελαν να εκπροσωπούν αναγνωρίζουν και τέλος εκβιάζουν τις ιδιότητες που θέλουν να τους προσάπτουν, είτε διαχέοντας τες με παιδαριώδη -κυριολεκτικά- δελτία τύπου, είτε με εκατοντάδες χιλιάδες πληρωμένα like σε ιντερνετικές σελίδες (ναι, για όσους δεν το ξέρετε ακόμα, τα likes υπάρχει δυνατότητα να πληρώνονται, γι'αυτό κάποιοι βρίσκονται με αριθμούς «ακολούθων» που συναγωνίζονται τους Rolling Stones), είτε με ψεύτικα προφίλ που δημιουργούν οι ίδιοι για να αυτοσυγχαίρονται...!
Όλα ως εδώ θα ήταν ανώδυνα, απλώς γιατί ειναι οφθαλμοφανής η περίπτωσή τους. Οποιοδήποτε παραπάνω σχόλιο σίγουρα θα υποτιμούσε τη νοημοσύνη πολλών από εσάς που συχνά μιλάμε μέσα από αυτό το χώρο.
Δυστυχώς όμως μπορεί κανείς να παρατηρήσει γενικότερα, με αφορμή αυτό, ότι ο κόσμος τελικά δεν μπορεί πάντα να ξεχωρίσει. Γιατί δυστυχώς το κοινό αυτού που θα έπρεπε να ονομάζεται «θρησκευτική μουσική» στην Ελλάδα ή μουσική «με θρησκευτική αναφορά» είναι απαίδευτο μουσικά, για να εκτιμά αυτό το είδος και να αναγνωρίζει τι ακριβώς σημαίνει ή πως εκπροσωπείται στο εξωτερικό σε ιδανικό επίπεδο. Εκτός ασφαλώς ελαχίστων φωτεινών εξαιρέσεων που είναι απλώς συνειδητοποιημένοι και μορφωμένοι ακροατές.
Οι περισσότεροι ακροατές που θα προσεγγίσουν ένα μουσικό υλικό θρησκευτικής «χροιάς», συνήθως ξεκινούν από τη θρησκευτική τους πίστη -την οποία ακριβώς προσπαθούν να εκμεταλλευτούν οι παραπάνω «επιτήδειοι»- και θα το κάνουν συχνά απλώς γιατί τους επαναπαύει η παρουσία του ονόματος του Χριστού ή της Παναγίας ή κάποιου Αγίου ή ενός Αγγέλου στο όνομα ή το εξώφυλλο του δίσκου. Όχι γιατί γνωρίζουν απαραίτητα να το εκτιμούν μουσικά.
Είναι πραγματικά κρίμα να μην μπορούμε σε αυτή τη χώρα να ξεχωρίσουμε τα αυτονόητα. Είναι κρίμα τα αυτονόητα να γίνονται ζητούμενα και να χρειάζονται επεξηγήσεις. Είναι κρίμα οι προχειρότητες και οι γραφικότητες, παντός είδους, να συντηρούνται πίσω από θρησκευτικά προκάλυμματα.
Είναι το ίδιο κρίμα επίσης να μην εκπαιδεύουμε τα αυτιά μας, ώστε να ξεχωρίζουμε το αληθινό από το ψεύτικο. Κι αν όχι τα αυτιά μας, αρκεί συχνά το ένστικτο και η συνείδηση μας... Μια εκπαιδευμένη συνείδηση αναγνωρίζει τις υποκρισίες -σε όποιον χώρο αυτές κι αν βρίσκονται- από πολύ μακριά.»
Ευχαριστώ την κ. Νεκταρία Καραντζήγια το κείμενό της
στην ιστοσελίδα μας: www.sophia-ntrekou.gr
🎤 ✩ ✫ ✬ ✭ ★ ✮ ✰ ☆ 🎤
Ακούστεστο βίντεο την ομιλία της Νεκταρίας Καραντζή στην συνάντηση του Πανελληνίου Συνδέσμου Ψαλτριών (Νοέμβριος 2014). Στον λόγο της αναφέρεται με τα σειρά στα εξής θέματα:
Α.στον σκοπό του Συλλόγου, Β. στα συνήθη ερωτήματα που έχουν διατυπωθεί με αφορμή την ίδρυση του Συνδέσμου, όπως: - από το 3:30περίπου:
Δ. Στους λόγους ίδρυσης του Συνδέσμου και την επιλογή της Γλυκερίας Μπεκιάρη ως Προέδρου. Πληροφορίες για τη Νεκταρία Καραντζή: www.nektariakarantzi.weebly.com E-mail επικοινωνίας με τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Ψαλτριών: women.byzantinemusic@gmail.com
Α.στον σκοπό του Συλλόγου, Β. στα συνήθη ερωτήματα που έχουν διατυπωθεί με αφορμή την ίδρυση του Συνδέσμου, όπως: - από το 3:30περίπου:
- 1. γιατί δεν εντάχθηκαν οι γυναίκες σε αντρικούς ιεροψαλτικούς συνδέσμους και αποφάσισαν την ίδρυση γυναικείου, - από το 4:30περίπου:
- 2. περί της απαγόρευσης της παρουσίας γυναικών στο ψαλτήρι, βάσει των Ιερών Κανόνων, - από το 9:16περίπου:
- 3. περί του επιχειρήματος της θέσης του ιεροψάλτη ως κατώτερου κληρικού,
Δ. Στους λόγους ίδρυσης του Συνδέσμου και την επιλογή της Γλυκερίας Μπεκιάρη ως Προέδρου. Πληροφορίες για τη Νεκταρία Καραντζή: www.nektariakarantzi.weebly.com E-mail επικοινωνίας με τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Ψαλτριών: women.byzantinemusic@gmail.com
Σημ.: Κλικ στην εικόνα ή τον σύνδεσμο για να δείτε τα Video.
Η μουσική και η θρησκεία είναι ιστορικά συνδεδεμένες. Η θρησκευτική πίστη του ανθρώπου τροφοδότησε κάποιες από τις σπουδαιότερες μουσικές δημιουργίες σε όλον τον κόσμο, ήδη από την αρχαιότητα, σε Δύση και Ανατολή. Το γεγονός βέβαια ότι στις παλαιότερες εποχές η θρησκεία ήταν απόλυτα συνυφασμένη με την καθημερινότητα του ανθρώπου, έχοντας κυρίαρχο ρόλο στη ζωή του, είναι ένας λόγος που δικαιολογεί ιστορικά την ιδιαίτερη αυτή σχέση. Ωστόσο ο σύνδεσμός τους ίσως θα μπορούσε να αναζητηθεί και πέραν των ιστορικών συνθηκών.
Υπάρχει μία πτυχή της σχέσης θρησκευτικής πίστης και μουσικής που δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητη: το γεγονός ότι ο δρόμος και των δύο είναι ασκητικός. Η μουσική εν γένει είναι ένα δώρο. Είναι η απομίμηση της πραγματικής τέχνης, που δεν βρίσκεται στον κόσμο αυτό και που υπερβαίνει τον άνθρωπο. Μπορείς να την κατακτήσεις μόνο όταν δεν προσπαθείς να την προσαρμόσεις στα πάθη και τις αδυναμίες σου, αλλά επιδιώκεις να ακολουθήσεις με ασκητική ευλάβεια τους όρους, τους κανόνες και τα «μυστικά» μονοπάτια που η ίδια σου θέτει. Αν ο δρόμος δεν είναι ασκητικός, τότε η πορεία δεν έχει νόημα και ούτε αποτέλεσμα.
Νεκταρία Καραντζή (Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό
Μουσική και Θρησκεία
Η μουσική και η θρησκεία είναι ιστορικά συνδεδεμένες. Η θρησκευτική πίστη του ανθρώπου τροφοδότησε κάποιες από τις σπουδαιότερες μουσικές δημιουργίες σε όλον τον κόσμο, ήδη από την αρχαιότητα, σε Δύση και Ανατολή. Το γεγονός βέβαια ότι στις παλαιότερες εποχές η θρησκεία ήταν απόλυτα συνυφασμένη με την καθημερινότητα του ανθρώπου, έχοντας κυρίαρχο ρόλο στη ζωή του, είναι ένας λόγος που δικαιολογεί ιστορικά την ιδιαίτερη αυτή σχέση. Ωστόσο ο σύνδεσμός τους ίσως θα μπορούσε να αναζητηθεί και πέραν των ιστορικών συνθηκών.
Υπάρχει μία πτυχή της σχέσης θρησκευτικής πίστης και μουσικής που δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητη: το γεγονός ότι ο δρόμος και των δύο είναι ασκητικός. Η μουσική εν γένει είναι ένα δώρο. Είναι η απομίμηση της πραγματικής τέχνης, που δεν βρίσκεται στον κόσμο αυτό και που υπερβαίνει τον άνθρωπο. Μπορείς να την κατακτήσεις μόνο όταν δεν προσπαθείς να την προσαρμόσεις στα πάθη και τις αδυναμίες σου, αλλά επιδιώκεις να ακολουθήσεις με ασκητική ευλάβεια τους όρους, τους κανόνες και τα «μυστικά» μονοπάτια που η ίδια σου θέτει. Αν ο δρόμος δεν είναι ασκητικός, τότε η πορεία δεν έχει νόημα και ούτε αποτέλεσμα.
Νεκταρία Καραντζή (Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό
ΜΕΤΡΟΝΟΜΟΣ, τεύχος Απριλίου - Ιουνίου 2014)
Διαβάστε της Νεκταρίας Καρατζή:
ΒΙΝΤΕΟ: 7 Μαΐου 2018 Η Νεκταρία Καραντζή, Υμνωδός, Ερμηνεύτρια βυζαντινής μουσικής και αρχέγονης παράδοσης στο τρίτο μέρος της αποκλειστικής της συνέντευξης στην Πεμπτουσία αναφέρεται στις σπουδές της και την ενασχόληση της με την μουσική τόσο τη βυζαντινή, όσο και την παραδοσιακή. Η κα Καραντζή μιλάει για την γυναικεία παρουσία στη ψαλτική τέχνη και το αναλόγιο μέσα στην ιστορία, τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Ιεροψαλτριών και την σύσταση γυναικείας χορωδίας από τον Άγιο Πορφύριο. Τέλος η κα Καραντζή αναφέρεται συμβουλευτικά στους νέους και νέες που θέλουν να ασχοληθούν με την ψαλτική τέχνη. Εδώ
Διαβάστε της Νεκταρίας Καρατζή:
- Οσία Κασσιανή: Βυζαντινή αρχόντισσα και υμνογράφος και μελωδός. Περιεχόμενα: 11. Επιλεκτικό οπτικοακουστικό υλικό (βίντεο): Τροπάριο της Κασσιανής/ Hymn of Kassiani (Nektaria Karantzi - Live in Spain): Δοξαστικό των Αποστίχων του Όρθρου της Μ. Τετάρτης, σε ήχο πλ. Δ'. Μέλος Κωνσταντίνου Πρίγγου. Ψάλλει η Νεκταρία Καραντζή. Ζωντανή ηχογράφηση από συναυλία στην Ισπανία, στον Καθεδρικό Ναό «SSan Isidoro el Real» (2016). www.sophia-ntrekou.gr/osia-kassiani
ΒΙΝΤΕΟ 2: Η Νεκταρία Καραντζή, στο πρώτο μέρος της συνέντευξης ερμηνεύει τον Θρήνο της Παναγίας από την Κύπρο «Άρκοντες αφικράστε μου». Μιλάει για τον θρήνο, για το θρήνο της Παναγίας και τον θρήνο της γυναίκας, της μάνας που προσπαθεί να ταυτιστεί με την Παναγιά. 5 Απριλίου 2018
ΒΙΝΤΕΟ 3: Στο δεύτερο μέρος της της συνέντευξης αναφέρεται στα παιδικά της χρόνια και τα πρώτα βήματα της στο αναλόγιο. Ο κόσμος της Βυζαντινής Μουσικής την γνώρισε, ήδη από παιδί, κυρίως μέσω ηχογραφήσεων με τον Άγιο Πορφύριοτον Καυσοκαλυβίτη. Η κα Καραντζή αναφέρει θαυμαστές εμπειρίες και βιώματα από τον Άγιο Πορφύριο, καθώς η οικογένεια της συνδεόταν πνευματικά με τον Άγιο Πορφύριο, με την παρότρυνση του οποίου ακολούθησε από την παιδική της ηλικία τη σπουδή της ψαλτικής τέχνης. 5 Μαΐου 2018